Planujesz rozpoczęcie działalności gospodarczej w formie spółki jawnej bądź może jesteś już jej wspólnikiem, jednak nie orientujesz się jak wygląda podział zysku w spółce tego rodzaju bądź zastanawiasz się czy wypłacenie zysku wygląda tak samo jak w spółkach kapitałowych?
Zastanawiasz się czy określone w Kodeksie spółek handlowych zasady dotyczące wypłaty zysku można zmienić, czy też należą one do przepisów bezwzględnie obowiązujących, czyli takich, które są narzucone przez przepis prawa i nie mogą ulec zmianie?
A może chciałbyś się dowiedzieć, do kogo powinieneś skierować żądanie podziału zysku, a także kiedy powinieneś podjąć kroki w celu uzyskania należnej Ci wypłaty? Bądź zastanawia Cię czy wypłata zaliczki na poczet zysków w spółce jawnej jest możliwa?
W tej publikacji przybliżymy Ci te kwestie, zapraszamy do lektury!
Wypłata zysku a kodeks spółek handlowych – podstawowa regulacja.
Spółka jawna jest odrębnym od wspólników podmiotem prawa, który dysponuje własnym majątkiem, na który to majątek spółki jawnej składają się m.in. wkłady wniesione przez wspólników oraz wypracowany zysk. Spółka ta we własnym imieniu może nabywać prawa, zaciągać zobowiązania i być pozywanym.
W związku z tym, jako że spółka stanowi odrębny podmiot prawa, jej wspólnicy mogą domagać się wypłaty udziału w zysku tylko i wyłącznie od tej właśnie spółki, w której uczestniczą. I mogą oni żądać podziału i wypłaty całości zysku spółki jawnej z końcem każdego roku obrotowego.
Przekształcenie spółki lub działalności gospodarczej
Sprawdź naszą platformę doradztwa prawnego oraz doradztwa podatkowego Online
Pamiętaj również, że zasadą ogólną jest to, że każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zysku i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wniesionego przez niego wkładu. Jest to ogólna zasada wynikająca z kodeksu.
W związku z tym jeśli umową spółki nie został określony udział wspólnika w stratach, należy przyjąć, że określony w umowie spółki udział wspólnika w zysku odnosi się również do jego udziału w stratach. Warto również mieć na względzie, że umowa spółki może zwolnić wspólnika od udziału w stratach.
Przytoczone przepisy kodeksu spółek handlowych mają jednak wyłącznie charakter względnie obowiązujący, w związku z czym będą one stanowiły podstawę do wypłaty całego zysku wypracowanego przez spółkę jawną w danym okresie rozliczeniowym (np. roku kalendarzowym) tylko i wyłącznie w sytuacji gdy wspólnicy spółki nie postanowili inaczej w umowie spółki.
Decyzję taką wspólnicy podjąć mogą już na etapie zakładania spółki – zawierając umowę spółki jawnej, jak również na późniejszym etapie, decydując się na dokonanie w niej zmian. Ważne jest jednak, aby ww. odstępstwa zostały dokonane w umowie spółki lub aneksie do umowy spółki.
Ograniczenia dotyczące wypłaty całości zysku.
Chociaż przepis kodeksowy stanowi, że wspólnik spółki jawnej może żądać podziału i wypłaty całości zysku spółki z końcem każdego roku obrotowego, nie zawsze dojdzie do wypłaty zysku w takiej wysokości. Przepisy w tym zakresie wprowadzają bowiem pewnego rodzaju ograniczenie.
Zysk nie będzie mógł zostać wypłacony w całości, w sytuacji gdy wskutek poniesionej straty udział kapitałowy wspólnika został uszczuplony. W takiej sytuacji w pierwszej kolejności zysk przeznacza się na uzupełnienie udziału wspólnika, a dopiero w drugiej kolejności pozostała część może zostać wypłacona.
Oznacza to, że jeżeli wartość wkładów wspólników została uszczuplona na skutek poniesionej przez spółkę jawną straty, w pierwszej kolejności musi dojść do jej wyrównania – do jej pokrycia.
Dopiero kiedy wypracowany zysk przeznaczony zostanie na wyrównanie udziału kapitałowego wspólnika do poziomu wyjściowego, pozostała jego część może zostać przeznaczona do wypłaty wspólnikom.
Możliwe modyfikacje.
Jak już wspominaliśmy, regulacja zawarta w kodeksie spółek handlowych może stanowić podstawę podziału zysku w spółce jawnej i jego wypłaty na rzecz wspólników, tylko i wyłącznie w sytuacji kiedy wspólnicy nie umówili się inaczej. Wspólnicy, zawierając umowę, posiadają bowiem prawo do odmiennego uregulowania przedmiotowej kwestii w umowie spółki.
Jak zatem może wyglądać zmiana? Otóż wspólnicy mogą postanowić umową spółki inny termin żądania wypłaty zysku, poprzez skrócenie lub wydłużenie terminu, wynikającego z kodeksu spółek handlowych.
Przykładowo, wspólnicy mogą postanowić, że zysk spółki będzie im należny po zakończeniu każdego miesiąca lub kwartału kalendarzowego.
Nie martw się jednak jeśli zawarta przez Ciebie umowa nie zawiera modyfikacji, na której Ci zależy. Zawsze bowiem istnieje możliwość zmiany umowy spółki, oczywiście o tyle, o ile wszyscy wspólnicy wyrażą na to zgodę.
Uchwała wspólników a możliwość wypłaty zysku.
Do wypłaty zysku wypracowanego przez spółkę jawną nie jest niezbędne podjęcie przez wspólników uchwały o przeznaczeniu osiągniętego zysku do wypłaty. Wystarczające będzie jeżeli wszyscy wspólnicy wyrażą zgodę na wypłatę określonych kwot z tytułu udziału w zysku, w dowolnej formie.
Co więcej, postanowienia umowy spółki mogą łagodzić obowiązek wyrażenia zgody przez wszystkich wspólników. W związku z tym, może zostać na przykład wprowadzone postanowienie, zgodnie z którym wystarczające będzie, aby co prawda została podjęta uchwała jednak bez konieczności osiągnięcia jednomyślności, bądź też bez obecności wszystkich wspólników.
Zapamiętaj także, że jeśli uchwała wspólników o przeznaczeniu zysku do wypłaty nie została podjęta, a umowa spółki nie zawiera w swojej treści postanowienia w przedmiocie kiedy zysk powinien zostać wypłacony wspólnikom, to roszczenie o wypłatę zysku staje się wymagalne po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy.
Oznacza to, że w takiej sytuacji roszczenie o wypłatę zysku powstanie po zatwierdzeniu, sporządzonego na koniec roku obrotowego, sprawozdania finansowego.
Zatwierdzenie sprawozdania finansowego pozwala bowiem na stwierdzenie czy spółka jawna w istocie osiągnęła zysk w danym okresie sprawozdawczym, przy czym zatwierdzenie sprawozdania nie determinuje powstania obowiązku wypłaty zysku. Powstaje on bowiem i istnieje niezależnie od tego czy wspólnicy podejmą uchwałę o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego.
Co ciekawe, w spółce jawnej, która nie jest zobowiązana do prowadzenia ksiąg rachunkowych a zatem również do sporządzania rocznego sprawozdania finansowego, powinna ona dokonać podsumowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów do dnia 30 kwietnia każdego roku.
W związku z tym, w tego typu jednostkach, roszczenie o wypłatę zysku staje się wymagalne następnego dnia po wskazanym dniu, tzn. 1 maja.
Kiedy wspólnik spółki jawnej otrzymuje zysk?
Zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zysku bez względu na rodzaj i wartość wniesionego przez niego wkładu.
Ogólne zasady przewidują zatem równą partycypację przez wszystkich wspólników w zysku. Wynikają one z faktu, że spółka jawna jest spółką osobową, w której statuuje się równą pozycję wszystkich osób w niej uczestniczących. W związku z tym, każdy ze wspólników posiada takie same prawa i obowiązki.
Ustawowe zasady mogą zostać jednak zmienione umową spółki również w tym wypadku. Przykładowo można postanowić, że udział wspólnika w zysku będzie niższy lub ograniczony, w szczególności w związku z proporcją wysokości wkładu jaki został przez niego wniesiony do spółki w odniesieniu do wkładu innych wspólników.
Co ciekawe, wspólnicy spółki jawnej, mogą podjąć uchwałę o innym przeznaczeniu zysku wypracowanego przez spółkę w danym roku obrotowym lub innym okresie sprawozdawczym.
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że organy podatkowe (dyrektor izby skarbowej) w interpretacjach indywidualnych przyjmują, że nie ma konieczności rozliczenia podatku od czynności cywilnoprawnych w sytuacji przekazania zysku na kapitał zapasowy spółki osobowej, w tym także spółki jawnej.
Zaliczki na poczet przyszłego zysku spółki jawnej.
W odniesieniu do spółki jawnej, możliwe jest również pobieranie przez wspólników zaliczek na poczet przyszłego zysku w spółce. W tym zakresie jednak warto zadbać, aby umowa spółki zawierała wskazanie wysokości takich zaliczek na poczet zysku, jak również terminy ich wypłaty.
Zaliczki na poczet zysku należy odróżnić od prawa do podziału zysku. Wypłata wspólnikowi zysku w spółce ma charakter definitywny – to znaczy nie będzie podlegała przyszłemu rozliczeniu lub zwrotowi. Zaliczki są wypłacane na poczet przyszłego świadczenia i mogą podlegać zwrotowi.
Zawarcie takich postanowień nie jest jednak obligatoryjne. Wystarczy, aby wszyscy wspólnicy wyrazili zgodę na wypłatę zaliczki na poczet zysku w spółce.
Co niezwykle istotne, ustawodawca nie wprowadził żadnych ograniczeń w zakresie terminów wypłat, jak również ich częstotliwości. W związku z tym, wspólnicy mają pod tym względem ogromną dowolność, uzależnioną właściwie jedynie od ich osobistych preferencji.
Co również niezwykle ważne, odmiennie niż w przypadku spółek kapitałowych, w spółce jawnej, aby wypłata zaliczek na poczet zysku w spółce mogła zaistnieć, nie jest istotne czy spółka osiągnęła zysk w poprzednim roku obrotowym.
Zaliczki na poczet zysku mogą bowiem być wypłacane wspólnikom niezależnie od wyników finansowych, jakie osiąga spółka jawna.
Rozliczenie pobranych zaliczek na poczet zysku następuje natomiast w kolejnym okresie obrachunkowym, w którym spółka osiągnie zysk.
Warto zaznaczyć, że w przypadku braku zwrotu nadwyżki kwoty pobranej tytułem zaliczki ponad przysługujący faktycznie wspólnikowi zysk, organy podatkowe przyjmują, że po stronie wspólnika może powstać przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń w wysokości odsetek, jakie musiałby zapłacić, gdyby pobrane środki stanowiły pożyczkę.
Zapamiętaj także, że zaliczki na poczet udziału w zysku nie podlegają opodatkowaniu, w związku z czym nie stanowią one podstawy do określenia należnej zaliczki na podatek dochodowy.
Także wypłacenie zysku wspólnikom spółek jawnych nie wywołuje żadnych skutków w podatku dochodowym, a w szczególności nie stanowi dla wspólników przychodów, które podlegają opodatkowaniu tego rodzaju podatkiem.
Podsumowanie.
Po lekturze niniejszej publikacji zapamiętaj przede wszystkim, że w spółce jawnej istnieje możliwość wypłaty zysku osiągniętego przez spółkę w danym okresie określonym umową spółki bądź w braku takiego wskazania w danym roku kalendarzowym.
Co więcej, do przeznaczenia zysku do wypłaty nie jest de facto potrzebne podjęcie przez wspólników uchwały. W związku z tym uznać należy, że możliwość wypłaty zysku w spółce jawnej jest mocno odformalizowana.
Zupełnie odmiennie sytuacja kształtuje się na przykład w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, gdzie bez podjęcia uchwały nie może być mowy o wypłacie na poczet wspólników określonych kwot.
Oferta Kancelarii.
Jeżeli jesteś:
- wspólnikiem spółki jawnej i chciałbyś odmiennie uregulować wypłatę zysku względem regulacji kodeksowej;
- wprowadzić możliwość wypłaty zaliczki na jego poczet;
- zastanawiasz się czy powstanie po Twojej stronie przychód z nieodpłatnych świadczeń w związku z pobranymi zaliczkami na poczet zysku;
- myślisz nad rozpoczęciem działalności, w związku z czym nie wiesz czy spółka jawna jako forma prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, polegającej na świadczeniu usług, będzie dla Ciebie dobrym pomysłem
zapoznaj się z ofertą Kancelarii.
Zapraszamy do kontaktu pod nr tel.:
Zapraszamy do zapoznania się z ofertą Kancelarii w tym zakresie oraz z naszą ofertę usług świadczonych online na naszej Platformie Obsługi Prawnej i Podatkowej Online.
