Od 11 października 2021 r. kasy zapomogowo-pożyczkowe funkcjonują na podstawie nowej ustawy. W związku z wejściem w życie nowych przepisów kasy zapomogowo-pożyczkowe będą musiały dostosować swoje funkcjonowanie i wdrożyć potrzebne zmiany. O czasie i terminach, o których muszą pamiętać organy kas zapomogowo-pożyczkowych pisaliśmy w informacji „Kasa zapomogowo-pożyczkowa, jak zdążyć ze zmianami po zmianie ustawy?”.
Cel wprowadzonych zmian dla kasy zapomogowo-pożyczkowej.
Uregulowanie funkcjonowania instytucji kasy zapomogowo-pożyczkowej w formie ustawy służy ujednoliceniu przepisów ze zmianami wprowadzonymi w ustawie o związkach zawodowych. Może również doprowadzić do zainteresowania tą instytucją większej ilości potencjalnych członków kasy zapomogowo-pożyczkowej czy pracodawców.
Jakie możliwości daje bycie członkiem kasy zapomogowo-pożyczkowej?
Kasa zapomogowo- pożyczkowa nie jest instytucją szeroko znaną. Tymczasem KZP mogą być tworzone przez osoby wykonujące pracę zarobkową u danego pracodawcy. Do utworzenia KZP potrzeba co najmniej 10 osób. Nie ma więcej obostrzeń.
Celem działania kasy zapomogowo-pożyczkowej jest „udzielanie jej członkom pomocy materialnej w formie nieoprocentowanych pożyczek, a w miarę posiadanych środków także zapomóg” (art. 3 ustawy). Stąd członkowie KZP mają dostęp do szybkiej i nieoprocentowanej pożyczki, a w przypadku szczególnych zdarzeń losowych, również do zapomogi. Taka pomoc może okazać się bardzo przydatna. Członek kasy, który nie unika wpłat wpisowego i miesięcznych wkładów członkowskich (do wnioskowania o udzielenie pożyczki należy wpłacić wpisowe oraz równowartość dwóch miesięcznych wkładów członkowskich) może liczyć na pomoc od KZP.
Zakres zmian w kasach zapomogowo-pożyczkowych.
Ustawa wprowadziła szereg zmian w funkcjonowaniu KZP w stosunku do wcześniej funkcjonujących pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo kredytowych. Najważniejsze z nich dotyczą:
- rozszerzenia definicji pracownika,
- rozszerzenia katalogu podmiotów sprawujących nadzór nad kasami zapomogowo-pożyczkowymi,
- zmiany zakresu pomocy udzielanej dla kas zapomogowo-pożyczkowych przez pracodawcę.
Rozszerzenie definicji pracownika.
Nowa ustawa poszerzyła katalog osób uprawnionych do bycia członkiem kasy zapomogowo-pożyczkowej. Nie trzeba być pracownikiem w rozumieniu kodeksu pracy, można wykonywać pracę za wynagrodzeniem u danego pracodawcy nie tylko na podstawie stosunku pracy, ale również w formie umowy cywilnoprawnej (wyjątkiem jest praca za pośrednictwem tymczasowej agencji pracy), jeśli nie zatrudnia się do tego rodzaju pracy, jako podwykonawców, innych osób.
Celem kasy zapomogowo-pożyczkowej jest udzielanie nieoprocentowanych pożyczek jako forma pomocy materialnej jej członkom. Dzięki środkom z miesięcznych wkładów członkowskich członek KZP ma dostęp do nieoprocentowanej pożyczki, czy zapomogi. Rozszerzenie katalogu osób uprawnionych do bycia członkami KZP z pewnością wpłynie na popularność instytucji kasy zapomogowo-pożyczkowej.
Nadzór sprawowany nad kasami zapomogowo-pożyczkowymi.
Nadzór nad kasami dotychczas pełniły tylko związki zawodowe działające przy zakładach pracy. Obecnie, ustawodawca wprowadził hierarchię nadzoru, a przedstawia się ona w ten sposób, że w pierwszej kolejności nadzór nad KZP pełni organizacja związkowa działająca przy pracodawcy, a jeśli jest więcej niż jedna, to należy utworzyć wspólną ich reprezentację.
W przypadku nieutworzenia wspólnej reprezentacji związkowej kontrolę nad KZP sprawuje zakładowa organizacja związkowa zrzeszająca największą liczbę osób wykonujących pracę zarobkową u danego pracodawcy, u którego działa ta organizacja. Gdy u pracodawcy nie działa żaden związek zawodowy, kontrolę nad KZP sprawuje rada pracowników.
Jeśli z kolei nie utworzono takiej rady, to kontrolę nad KZP sprawuje reprezentacja osób wykonujących pracę zarobkową wyłoniona w trybie przyjętym u danego pracodawcy.
Pomoc udzielana kasom zapomogowo-pożyczkowym przez pracodawcę.
Zobowiązanie pracodawcy w ustawie do udzielenia pomocy w zakresie m.in. prowadzenia rachunkowości, obsługi kasowej i prawnej powoduje, że członkowie kasy mogą zwrócić się do pracodawcy o opłacenie pomocy prawnej w zakresie wdrożenia zmian w strukturze funkcjonującej kasy zapomogowo-pożyczkowej. Jest to istotna wskazówka.
Ponadto ustawodawca zobowiązał pracodawcę do następujących czynności:
- udostępniania pomieszczeń biurowych,
- udostępniania odpowiednio zabezpieczonego miejsca na przechowywanie gotówki,
- transportu gotówki do banku i z banku, jeśli pracodawca prowadzi obrót gotówkowy,
- udzielania informacji umożliwiających dokonanie weryfikacji, czy określona osoba spełnia warunki wymienione w ustawie,
- dokonywania na rzecz kasy zapomogowo-pożyczkowej potrąceń wpisowego, miesięcznych wkładów członkowskich i rat pożyczek z wynagrodzenia bądź zasiłków, a w przypadku braku możliwości dokonania takiego potrącenia – informowanie o tym zarządu kasy,
- niezwłocznego odprowadzania wpłat wpisowego, miesięcznych wkładów członkowskich i rat pożyczek na rachunek płatniczy kasy zapomogowo-pożyczkowej,
- przekazywania przez zarząd członkom kasy zapomogowo-pożyczkowej informacji o stanie ich wkładów członkowskich i zadłużenia.
Szczegółowe warunki świadczenia pomocy należy określić w umowie pomiędzy KZP a pracodawcą. Ustawodawca nie określił, w jakiej formie należy sporządzić taką umowę, ale dla celów porządkowych i organizacyjnych oraz w celu uniknięcia ewentualnych nieporozumień wskazana jest forma pisemna. Tym bardziej że w takiej umowie można zawrzeć listę obowiązków i uzyskać pisemne ich potwierdzenie wykonywania przez danego pracodawcę.
Oferta pomocy prawnej przy wdrożeniu koniecznych zmian do prawidłowego funkcjonowania kas zapomogowo-pożyczkowych.
Jesteś zainteresowany dostosowaniem funkcjonowania kas zapomogowo-pożyczkowych do nowych przepisów? Zapraszamy do skorzystania z oferty Kancelarii Bogdan Chudoba Adwokaci Spółka partnerska. Kancelaria służy pomocą prawną w zakresie nie tylko wdrożenia zmian, ale i tworzenia kas zapomogowo-pożyczkowych, czy likwidacji KZP.
Zapraszamy do zapoznania się z ofertą Kancelarii w tym zakresie.
