Masz pomysł na założenie firmy i prowadzenia własnego biznesu? Męczy Cię praca na etacie i myślisz nad założeniem firmy? Chcesz uzyskać niezależność? Zastanawiasz się jakie kroki podjąć? Czy każdą działalność gospodarczą musisz zarejestrować?
Poniżej odpowiemy na wszystkie pytania.
Czym jest jednoosobowa działalność gospodarcza?
Zgodnie z ustawą Prawo Przedsiębiorców z dnia 6 marca 2018 roku, jednoosobowa działalność gospodarcza jest to „zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły”. Z przedstawionego opisu wyłaniają się następujące cechy działalności gospodarczej, a mianowicie – zakładasz ją w celu zarobkowym, prowadzisz w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzisz swoje sprawy we własnym imieniu i ponosisz pełną odpowiedzialność za podejmowane przez Ciebie decyzje biznesowe. Jest to forma działalności skierowana do osób fizycznych.
Kto może założyć jednoosobową działalność gospodarczą?
W Polsce założenie działalności gospodarczej jest stosunkowo proste, a proces ten jest regulowany przez przepisy prawa. W zasadzie jeśli jesteś osobą fizyczną, ukończyłeś 18 lat i nie jest pozbawiony praw publicznych, możesz założyć działalność gospodarczą. Warto jednak pamiętać, że w niektórych branżach lub dla niektórych rodzajów działalności wymagane są dodatkowe kwalifikacje lub pozwolenia.
Najczęściej wybieraną formą działalności gospodarczej jest prowadzenie jej w formie jednoosobowej, która nie wymaga dużych nakładów finansowych ani skomplikowanych formalności. Inną popularną formą prowadzenia działalności gospodarczej jest spółka cywilna lub spółki prawa handlowego, a w szczególności spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.
W tej publikacji skupimy się na opisaniu formy działalności, jaką jest jednoosobowa działalność gospodarcza. W ramach tej formy prowadzenia biznesu przedsiębiorca odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania, wynikające z prowadzonej przez niego działalności.
W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej może zostać ona założona poprzez dokonanie stosownego zgłoszenia do Centralnej Ewidencji i Informacji. Jednak, w przypadku niektórych rodzajów działalności, wymagane jest również uzyskanie specjalnych zezwoleń lub koncesji. Z taką sytuacją, mamy na przykład do czynienia, w odniesieniu do działalności w branży finansowej czy transportowej. Ważne jest zatem, abyś przed założeniem własnej firmy lub wyborem rodzaju wykonywanej działalności gospodarczej poznał obowiązujące przepisy i wymagania dla danej branży lub rodzaju działalności.
Co istotne, działalność gospodarcza nie może być prowadzona w określonych przypadkach. Istnieją bowiem wyłączenia, które w ogóle uniemożliwiają prowadzenie jednoosobowej działalności. Nie będziesz mógł założyć swojej działalności w przypadku, na przykład w sytuacji gdy piastujesz stanowisko wójta czy prezydenta miasta, a zatem pełnisz funkcję publiczną lub gdy sąd orzekł w stosunku do Ciebie zakaz prowadzenia działalności gospodarczej. Nie możesz również prowadzić własnego biznesu, jeśli zostałeś, chociażby częściowo ubezwłasnowolniony.
Jak założyć firmę jednoosobową i rozpocząć działalność?
Założenie jednoosobowej działalności nie jest ani czasochłonne, ani kosztowne. Wystarczy, że złożysz wniosek o wpis (na formularzu) swojej działalności w CEIDG. Możesz to zrobić na kilka sposobów: podczas wizyty w urzędzie miasta/gminy, listownie (wysyłając wypełniony formularz wniosku o wpis), bądź online poprzez system elektroniczny. Oczywiście najprościej to zrobić online. Wystarczy Ci do tego profil zaufany jak również możesz zastosować procedurę z użyciem bezpiecznego podpisu kwalifikowanego.
Jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą przez internet?
Przed przystąpieniem do wypełniania formularza wniosku musisz zgromadzić potrzebne dane do założenia firmy oraz, o czym już była mowa – posiadać profil zaufany w systemie ePUAP. Nie wymaga się użycia bezpiecznego podpisu kwalifikowanego, ale możesz go użyć jeśli już taki posiadasz.
Dane, które musisz mieć przygotowane to:
- nazwę zakładanej działalności, która musi zawierać Twoje imię i nazwisko,
- Twoje podstawowe dane, takie jak: imię, nazwisko, data oraz miejsce urodzenia, imiona rodziców, posiadane obywatelstwa,
- nazwa skrócona,
- numer PESEL,
- rodzaj, seria i numer dokumentu tożsamości,
- adres zamieszkania oraz adresy związane z działalnością gospodarczą,
- określenie formy opodatkowania i podanie adresu przechowywania dokumentacji księgowej (jeśli wybrałeś księgową może to być biuro księgowej)
- data rozpoczęcia prowadzenia działalności,
- kody PKD, w tym kod przeważający,
- dane właściwego ze względu na miejsce zamieszkania urzędu skarbowego,
- numer NIP i REGON – jeżeli zostały nadane,
- przewidywana liczba pracowników,
- informacje na temat ubezpieczenia w ZUS, KRUS lub za granicą.
Następnie na stronie https://ceidg.gov.pl/ klikasz okienko „Zarejestruj firmę”, a następnie „Rozpocznij”. Kolejnym krokiem jest zalogowanie się m.in. poprzez system ePUAP. Następnie wystarczy wypełnić formularz i potwierdzić go poprzez złożenie podpisu zaufanego.
Wspomnieliśmy o wyborze formy opodatkowania. Oprócz marketingowych decyzji dotyczących nazwy firmy, musisz też podjąć te dotyczącej sfery podatkowej. Jest to bardzo ważne.
Jest wiele opracowań dotyczących opodatkowania jednoosobowej działalności gospodarczej. Dowiesz się z nich, że jedną z form rozliczania się w Urzędzie Skarbowym jest skala podatkowa. Dostępne są jednak również inne formy opodatkowania: podatek liniowy oraz ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, przy którym będziesz zobowiązany do prowadzenia ewidencji przychodów i nie będziesz miał możliwości uwzględniania kosztów uzyskania przychodu. Co ciekawe, od 2022 roku podczas rejestracji firmy za pośrednictwem CEIDG nie można wskazywać już karty podatkowej jako dostępnej formy opodatkowania. Jeśli będziesz potrzebował pomocy doradcy podatkowego w zakresie wyboru formy opodatkowania, zgłoś się do Kancelarii.
Co ważne, przy rejestracji jednoosobowej działalności gospodarczej obowiązuje zasada „jednego okienka” i nie musisz, jeśli jeszcze ich nie masz, składać odrębnego wniosku o nadanie numerów REGON czy NIP. Wpis do Centralnej Ewidencji stanowi jednocześnie wniosek o nadanie numeru REGON i NIP, jak również umożliwia wybór formy opodatkowania, zgłoszenie płatnika składek ubezpieczeniowych dla ZUS, kontynuowanie ubezpieczenia zdrowotnego/społecznego rolników. Nie musisz zatem podejmować osobnych czynności w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych i Urzędzie Skarbowym.
Musisz również pamiętać, że w przypadku zmian danych Twojej firmy, konieczne jest zaktualizowanie wpisu. Wniosek aktualizacyjny, podobnie jak przy rejestracji działalności, możesz złożyć online, wysłać pocztą lub podczas wizyty w urzędzie miasta/gminy. Powinieneś to zrobić w ciągu 7 dni od zaistnienia zmiany.
Na co jeszcze należy zwrócić uwagę przy planowaniu założenia działalności gospodarczej?
Wybór PKD
Przy planowaniu biznesu, musisz sprawdzić, jakie wybrać kody PKD (polskiej klasyfikacji działalności) właściwe dla rodzaju twojej aktywności. W celu ustalenia właściwego kodu najbardziej trafnego dla zobrazowania charakteru Twojej działalności możesz skorzystać z wyszukiwarki, która jest dostępna w serwisie Biznes.gov.pl.
Dowiedz się więcej o zezwoleniach, koncesjach i wpisach do działalności regulowanej.
W zależności od tego, jaką działalnością chcesz się zająć, wcześniej musisz sprawdzić, czy potrzebne będą zezwolenia, koncesje bądź wpisy do rejestru działalności regulowanej – w zależności od wybranego przez Ciebie rodzaju działalności. Wszystkie te trzy to formy reglamentacji, na jaką pozwalają przepisy. Za uzyskanie zezwolenia, koncesji czy wpisu do odpowiedniego rejestru będziesz musiał uiścić opłatę.
Koncesja to pozwolenie na działalność gospodarczą, objęte największymi rygorami. Dotyczy ona m.in. przedsięwzięć mających szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa państwa lub obywateli. Przykładowo, koncesji wymaga prowadzenie działalności z zakresu obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją, prowadzenie kasyna czy przewozy lotnicze.
Koncesja jest udzielana na Twój wniosek zawsze na czas określony nie krótszy niż 5 i nie dłuższy niż 50 lat, chyba że sam wnioskujesz o udzielenie koncesji na krótszy okres.
Dana działalność może wymagać zezwolenia, tylko jeśli zostało to wprost określone w przepisach. Zezwolenia są wydawane po sprawdzeniu, czy spełniasz wymogi prawne i czy masz możliwości techniczne lub organizacyjne do wykonywania określonej działalności gospodarczej. Zezwolenia wymaga na przykład sprzedaż alkoholu, prowadzenie apteki, czy przetwarzanie odpadów.
Ostatnia forma reglamentacji wymaga uzyskania wpisu do odpowiedniego rejestru, prowadzonego przez właściwy organ w zależności od przedmiotu działalności. Jako przykłady można wskazać: prowadzenie indywidualnej praktyki lekarskiej, organizowanie imprez turystycznych czy usługi detektywistyczne.
Nazwa firmy. Jak ją wybrać?
Poza obowiązkiem zawarcia imienia i nazwiska w nazwie firmy nie ma konkretnych zasad w przepisach prawnych, którymi musisz się kierować przy wyborze dodatku do nazwy firmy. Musisz jednak pamiętać, że jest to niezwykle ważna decyzja, ponieważ nazwa będzie wizytówką Twojej firmy i tym z czym Twoi klienci będą ją kojarzyć.
Wiadome jest, że nie może zawierać obraźliwych słów, skomplikowanych skrótów. Wydaje się, że najlepiej gdy będzie prosta, będzie nawiązywała do rodzaju działalności gospodarczej, którą będziesz prowadzić oraz będzie łatwo zapadała w pamięć.
Warto również rozważyć opracowanie graficznego logo. Wpłynie to korzystnie na wizerunek Twojej firmy i dobrze będzie wyglądało marketingowo. Posiadanie logo nie jest jednak wymogiem prawnym.
Siedziba firmy – jaki adres prowadzenia działalności podać?
Tutaj wiele zależy od rodzaju prowadzonej działalności. Jeśli możesz ją wykonywać w domu, pozwalają na to przepisy prawne, warunki sanitarne i wszelkie inne wymagane okoliczności, to będzie to dla Ciebie dobre i wygodne rozwiązanie.
Możesz wykonywać ją również w biurze coworkingowym, wynajętym lokalu, bądź innym odpowiednim dla Ciebie i Twoich klientów miejscu.
Inaczej sytuacja się przedstawia, gdy prowadzenie Twojej działalności wymaga specjalnego sprzętu, osobnego pomieszczenia, odpowiednich warunków sanitarnych itp. Wówczas musisz mieć osobny lokal.
Pamiętaj, że posługując się określonym adresem Twojej działalności, powinieneś posiadać tytuł prawny do lokalu (a zatem na przykład prawo własności lub współwłasności), jak
Czy warto wybrać zewnętrzną księgowość? Czy trzeba zakładać rachunek firmowy?
Jak już wspominaliśmy, przy założeniu własnej działalności gospodarczej musisz wybrać formę opodatkowania. Z tą decyzją łączy się kolejny krok. Możesz bowiem od razu wybrać księgową, która zajmie się prowadzeniem księgowości w Twojej firmie.
Aktualnie również wiele aplikacji bankowych oferuje prowadzenie księgowości bądź samego fakturowania w różnym zakresie. Warto sprawdzić, czy Twój bank również oferuje takie opcje. Księgowość online umożliwi Ci dostęp do wszelkich ewidencji oraz deklaracji podatkowych.
Jeśli poruszyliśmy temat banku, to należy wspomnieć o firmowym rachunku bankowym. Przepisy nie wymuszają założenia konta firmowego i do rozliczania się za pomocą konta firmowego. Jednak jest to wygodne dla przejrzystości rachunków, obliczeń księgowych i regulacji wykonywanych operacji. Zobowiązania firmy nierzadko łączą się z wieloma transakcjami, zatem firmowe konto bankowe może usprawnić ich organizację księgową. Warto również pamiętać, że co prawda nie istnieją żadne regulacje dotyczące nałożenia na przedsiębiorców obowiązku posiadania pieczęci firmowej, jednak może być ona potrzebna przy założeniu konta dla Twojej firmy. Co taka pieczątka powinna zawierać? Przede wszystkim dane firmy, w tym jej pełną nazwę, adres siedziby oraz Twój numer REGON i NIP.
Jednoosobowa działalność gospodarcza – składki ZUS
Prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą musisz pamiętać, aby opłacać składki ZUS. Warto jednak zauważyć, że gdy dopiero rozpoczynasz przygodę ze swoim biznesem, to możesz skorzystać z różnych ulg i preferencji. Gdy jesteś początkującym przedsiębiorcą to przez pierwsze 6 miesięcy, liczone od dnia rozpoczęcia jednoosobowej działalności gospodarczej, płacisz wyłącznie składkę zdrowotną, jest to tak zwana „ulga na start”.
Po tym okresie możesz skorzystać przez kolejne 24 miesiące ze składek preferencyjnych. Warunkiem jest jednak to, abyś w ramach swojej działalności nie świadczył tych samych usług na rzecz byłego pracodawcy w bieżącym lub poprzednim roku, jak również w okresie 60 miesięcy przed dniem rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej nie prowadził już innej działalności gospodarczej w jakiejkolwiek formie.
Inaczej sprawa wygląda, jeśli jesteś również zatrudniony na podstawie umowy o pracę i osiągasz miesięczne oskładkowane wynagrodzenie równe lub wyższe niż minimalne, które wynosi od 1 lipca 2023 roku 3600 zł brutto. Wówczas nie opłacasz żadnych obowiązkowych składek na ubezpieczenie społeczne, jesteś jednak zobowiązany do pokrywania składki zdrowotnej.
Prowadzenie działalności gospodarczej bez obowiązku rejestracji w CEIDG
Istnieją również sytuacje, w których możesz prowadzić działalność gospodarczą bez konieczności rejestracji Twojej firmy w CEIDG. Jest to dobra forma dla osób fizycznych, które planują osiągać niewielkie przychody.
Możesz nie rejestrować działalności gospodarczej jeśli spełnisz następujące warunki:
- uzyskane przez Ciebie miesięczne przychody nie będą wyższe niż 50 % kwoty minimalnego wynagrodzenia – w drugim półroczu 2023 roku jest to 1800 zł;
- co do zasady w okresie ostatnich 5 lat na nie wykonywałeś działalności gospodarczej;
- chcesz prowadzić działalność, która nie wymaga uzyskania np. koncesji;
- zamierzasz prowadzić działalność, która nie została zdefiniowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców.
Prowadzenie działalności gospodarczej bez rejestracji w CEIDG posiada jednak szereg ograniczeń i wiąże się z pewnymi konsekwencjami. Równocześnie jednak posiada również szereg plusów, na które warto zwrócić uwagę.
Odnosząc się do minusów, wskazać należy, że działalność nierejestrowana nie pozwala na otrzymanie numeru identyfikacyjnego REGON, co może być utrudnieniem w przypadku współpracy z innymi podmiotami gospodarczymi.
Ponadto, brak wpisu może skutkować utrudnieniami w prowadzeniu centralnej informacji księgowej oraz problemami w przypadku egzekucji należności.
Dodatkowo musisz prowadzić ewidencję sprzedaży, a jeśli przekroczysz wskazany limit dochodów, to musisz zarejestrować jednoosobową działalność gospodarczą.
Warto więc pamiętać, że prowadzenie własnej działalności gospodarczej bez rejestracji firmy w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej wiąże się z pewnym ryzykiem.
Jednak działalność nierejestrowana posiada także plusy. Decydując się na taką formę prowadzenia biznesu, w grę nie będą wchodziły składki ZUS, a zatem nie będziesz musiał odprowadzać składki zdrowotnej oraz składek na ubezpieczenie społeczne, jak również nie będziesz zobowiązany do zapłaty comiesięcznych zaliczek na podatek dochodowy, podatku VAT. Co więcej, nie będziesz także zobowiązany do prowadzenia skomplikowanej księgowości. Jednak równocześnie nie będziesz miał możliwości skorzystania z wielu ulg oraz preferencji podatkowych, które są dostępne po zarejestrowaniu w Centralnej Ewidencji przez przedsiębiorcę.
Wobec tego warto mieć na uwadze, że nawet jeśli spełnisz warunki działalności nierejestrowanej, może nie być ona odpowiednia dla Twoich potrzeb i wymagań względem prowadzonej działalności gospodarczej.
Podsumowanie
Założenie jednoosobowej działalności ze względów formalnych wydaje się być prostą, bezpłatną formą rozpoczęcia prowadzenia biznesu. Gdy jesteś po studiach, masz ciekawy pomysł na firmę, bądź jesteś przytłoczony pracą na etat, albo też chcesz rozwinąć swoją pasję i przekuć ją w biznes – warto spróbować.
Są to proste operacje, które można załatwić online. Jeśli chcesz założyć firmę jednoosobową, warto jednak skorzystać z pomocy doradcy podatkowego w sprawie wyboru formy opodatkowania. W grę wchodzić może podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, a także opodatkowanie na zasadach ogólnych – a zatem za pośrednictwem skali podatkowej. Co więcej, będziesz mógł również uzyskać poradę w zakresie obowiązku odprowadzania podatku VAT do urzędu skarbowego. Być może chcesz wykonywać usługi zwolnione w związku z czym nie będziesz do tego zobowiązany bądź wręcz przeciwnie w związku z tym, że Twoje roczne przychody wynoszą ponad 150 tysięcy złotych będzie to Twoim obowiązkiem.
Oferta Kancelarii
Jeżeli chcesz założyć firmę, zasięgnąć dodatkowych informacji o działalności gospodarczej, w tym w zakresie jej jednoosobowej formy, potrzebujesz pomocy prawno-podatkowej, bądź jesteś zainteresowany skorzystaniem ze stałej obsługi prawnej lub podatkowej, skontaktuj się z nami.
Zapraszamy do kontaktu pod numerem (+48) 511 090 050.
