Wsparcie zakupu samochodów elektrycznych przez firmy stanowi szansę dla dealerów na pozyskanie nowych klientów. Nie ma co jednak ukrywać, że procedura wnioskowania o wsparcie jest skomplikowana i nakłada szereg obowiązków na przedsiębiorców, którzy będą się o nie starać. Może to więc wiele firm zniechęcić do zabiegania o uzyskanie dopłat do zakupu EV.
31 grudnia 2019 r. weszło w życie rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków udzielania oraz sposobu rozliczania wsparcia ze środków Funduszu Niskoemisyjnego Transportu dla przedsiębiorców. Nie oznacza to jednak, że od początku 2020 r. ruszył nabór wniosków na zakup pojazdów. Zgodnie z treścią rozporządzenia, konieczne jest bowiem jeszcze udzielenie przez Komisję Europejską zgody na pomoc publiczną w postaci dopłat.
Jednym z głównych celów rozporządzenia jest możliwość otrzymania przez przedsiębiorców wsparcia na zakup nowych pojazdów elektrycznych oraz napędzanych biopaliwami, gazem ziemnym lub wodorem. Przy czym jako nowy rozumie się pojazd „fabrycznie nowy”, czyli taki, który nie był wcześniej zarejestrowany. Oznacza to, że nabywcy aut używanych nie dostaną dopłaty do ich zakupu, natomiast wsparcie obejmie pojazdy demonstracyjne, o ile były zarejestrowane na tablicach profesjonalnych.
W przypadku elektrycznych samochodów osobowych (kategoria M1) maksymalna dopłata do zakupu może wynieść 30 proc. ceny nabycia, nie więcej jednak niż 36 tys. złotych. Co ważne, wsparcie na zakup pojazdów z kategorii M1, z wyłączeniem pojazdu napędzanego wodorem, nie będzie udzielone, jeśli cena nabycia przekroczy 125 tys. zł. Jeśli przedsiębiorca będzie wykorzystywać samochód w pełni jako służbowy, to limit ten należy w uproszczeniu traktować jako cenę netto, ponieważ może on odliczyć 100% VAT. W takim przypadku cena brutto samochodu może wynieść niecałe 154 tys. zł. Trzeba mieć jednak na względzie, że większość przedsiębiorców odliczy tylko 50 % VAT, ponieważ samochody będą używane również w celach prywatnych. W takiej sytuacji limit cenowy wyniesie około 139 tys. zł.
Pojazdy, które obecnie spełniają powyższe kryteria cenowe to m.in. Peugeot e-208 w wersji Active (cena ok. 124 900 zł), Nissan Leaf (cena ok 118 000 zł), Opel Corsa-e Edition (koszt ok 124 490 zł), Skoda CITIGOe iV podstawowa wersja Ambition (ok. 81 900 zł), Volkswagen e-up! (cena ok 96 290 zł), Renault Zoe (cena od 124,9 tys. zł).
Co ważne, w rozporządzeniu wykluczono możliwość objęcia leasingiem pojazdów korzystających z dopłat przez okres co najmniej dwóch lat. Rozporządzenie eliminuje zatem zarówno leasingodawców, jak i firmy, które finansują swoje samochody poprzez leasing, a nie kupują ich za gotówkę. W uzasadnieniu projektu wskazano, że ograniczenie takie jest spowodowane zarówno przepisami prawa (leasing) jak i kwestiami dotyczącymi precyzyjnego ustalenia ostatecznego beneficjenta wsparcia. Przepisy nie wskazują jednak, że wyłączeniem jest objęty również najem pojazdów w tym najem długoterminowy. Gdyby celem autorów projektu było wskazanie, że samochody korzystające z dopłat nie mogą być przedmiotem najmu, wówczas przepis powinien być inaczej skonstruowany.
Dodatkowo pojazdu nie będzie można sprzedać przez co najmniej dwa lata. Powyższe dotyczy więc również leasingu zwrotnego. Konieczne jest również używanie go zgodnie z przeznaczeniem przez okres co najmniej dwóch lat, co oznacza, że nie będzie można np. zamontować w aucie silnika spalinowego. By wykluczyć możliwość wywozu za granicę korzystających z dopłat pojazdów, udzielenie dofinansowania jest uwarunkowane ich zarejestrowaniem w Polsce na okres minimum dwóch lat.
W sytuacji wykorzystania dotacji niezgodnie z przeznaczeniem, a także pobrania jej nienależnie lub w nadmiernej wysokości, podlega ona zwrotowi wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowej, w ciągu 15 dni od dnia stwierdzenia ww. okoliczności. A zatem w przypadku sprzedaży pojazdu wsparcie podlegałoby zwrotowi.
Wsparcie na zakup pojazdu zasilanego energią elektryczną lub paliwami alternatywnymi, można uzyskać ze środków Funduszu Niskoemisyjnego Transportu. Co do zasady zgłaszanie wniosków o uzyskanie dofinansowania będzie odbywało się w ramach trwającego konkursu przeprowadzanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW).
W celu uzyskania dopłaty oraz zawarcia umowy należy złożyć wniosek, który musi zawierać m.in. dane wnioskodawcy, opis projektu, określenie planowanego terminu rozpoczęcia i zakończenia jego realizacji projektu, a także wysokości wnioskowanego wsparcia. Informację o naborach wniosków NFOŚiGW ogłasza na swojej stronie internetowej.
Do wniosku konieczne będzie załączenie dokumentów dotyczących sytuacji formalnoprawnej wnioskodawcy, liczby zatrudnianych osób, efektu ekologicznego realizowanego projektu, a także sytuacji finansowej oraz planowanych źródeł finansowania, w tym oświadczenie o niezaleganiu z podatkami, opłatami i składkami na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Warto zaznaczyć, że osiągnięcie efektu ekologicznego nie zostało zdefiniowane, a więc trudno jednoznacznie ustalić jego znaczenie. Można jednak przyjąć ogólnie, że chodzi o pozytywną zmianę w środowisku naturalnym. Wykazanie efektu ekologicznego jest wymagane w przypadku wnioskowania o wsparcie przy zakupie pojazdów.
Komisja do Oceny Projektów dokona oceny złożonych wniosków i przekaże ją dysponentowi Funduszu wraz z uzasadnieniem i rekomendacją. Z kolei NFOŚiGW przekaże niezwłocznie wnioskodawcom pisemną informację o zakończeniu oceny wniosków i wynikach tej oceny wraz z jej uzasadnieniem.
Projekty będą oceniane m.in. według znaczenia dla potrzeb rozwoju rynku energii elektrycznej wykorzystywanej w transporcie, oceny wysokości planowanych kosztów realizacji projektu w stosunku do jego zakresu rzeczowego, zdolności organizacyjnej wnioskodawcy do realizacji projektu oraz przygotowania do jego wdrożenia. Szczegółowe kryteria wyboru projektów określa Rozporządzenie Ministra Aktywów Państwowych z 23 grudnia 2019 roku w sprawie szczegółowych kryteriów wyboru projektów do udzielenia wsparcia ze środków Funduszu Niskoemisyjnego Transportu. Jednym z głównych kryteriów podlegających ocenie będzie skala projektu mierzona liczbą kupionych aut. I tak, w przypadku projektów polegających na zakupie nowych pojazdów należących do kategorii M1, M2, N1 oraz L, najwyżej punktowany będzie ten obejmujący zakup powyżej 25 sztuk (5 pkt). Z kolei najmniej punktowane będą projekty na zakup do 10 egz. (1 pkt), zaś projekty na zakup do 5 pojazdów otrzymają 0 pkt. Oceniany będzie także m.in. potencjał kadrowy i organizacyjny wnioskodawcy, a także zgodność projektu z celami wspieranymi ze środków Funduszu.
Kolejnym etapem jest zawarcie umowy, która będzie szczegółowo regulowała zobowiązania wnioskodawcy dotyczące realizacji projektu oraz zawierała informacje dotyczące wypłaty środków. Może zostać zawarta w formie pisemnej w postaci papierowej lub elektronicznej.
Rozporządzenie przewiduje udzielenie dotacji w formie pożyczki, dotacji oraz poręczenia. Warunkiem wypłaty jest przedłożenie kompletnego wniosku wraz z dokumentami potwierdzającymi realizację projektu w całości lub w części (w szczególności chodzi o dokumenty księgowe potwierdzające faktyczne poniesienie kosztów projektu). Wsparcie w formie pożyczki będzie mogło być udzielone na maksymalnie 10 lat licząc od dnia pierwszej planowanej wypłaty do dnia spłaty ostatniej raty kapitałowej. Pożyczka będzie oprocentowana zgodnie ze wskaźnikiem WIBOR 3M. Decydując się na tę formę trzeba wiedzieć, że może ona zostać umorzona na wniosek beneficjenta aż do 70% jej wartości. Z kolei dofinansowanie zakupu samochodu w postaci poręczenia polegać będzie na zabezpieczeniu do 80% zaciągniętego kredytu na realizację projektu, przy czym kwota poręczanego kredytu nie może przekroczyć 10 mln zł. Maksymalny okres poręczenia wynosi 5 lat.
Warunkiem wypłaty będzie ustanowienie zabezpieczenia zwrotu przyznanej kwoty wraz z odsetkami (przykładowo za pomocą weksla in blanco z deklaracją wekslową). Zabezpieczenie nie będzie jednak wymagane mi.in. w przypadku gdy wysokość planowanego wsparcia będzie niższa niż 100 tys. zł.
W sytuacji, gdy projekt uzyska negatywną ocenę, wnioskodawca może wnieść protest w terminie 14 dni licząc od dnia otrzymania informacji o zakończeniu oceny.
Warto przypomnieć, że w ostatnich tygodniach trwały prace nad zmianami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, mające na cele wprowadzenie do polskiego porządku prawnego zwolnienia uzyskanego wsparcia z tej daniny. Zmiana została przyjęta jednogłośnie przez Senat. A zatem po podpisaniu jej przez Prezydenta oraz opublikowaniu w Dzienniku Ustaw, powinna ona wejść w życie w drugiej połowie lutego 2020 r.
Wsparcie zakupu samochodów elektrycznych stanowi szansę dla dealerów na pozyskanie nowych klientów. Nie ma jednak co ukrywać, że procedura wnioskowania o wsparcie jest skomplikowana i nakłada szereg obowiązków na przedsiębiorców, którzy będą się o nie starać. Może to więc wiele firm zniechęcić do zabiegania o uzyskanie dopłat do zakupu EV.
Cieniem na powyższe wsparcie dla przedsiębiorców, kładą się informacje z ministerstwa klimatu, o już planowanym obniżeniu wartości dotacji na zakup pojazdów elektrycznych dla konsumentów, o połowę – z maksymalnej kwoty 37.500 zł na kwotę poniżej 20.000 zł. Według ministra klimatu dzięki tej zmianie z pomocy skorzysta więcej zainteresowanych. Niestety obniżenie wsparcia planowane jest również dla przedsiębiorców. Jeżeli wprowadzone zostaną zmiany do rozporządzenia dotyczącego wsparcia, a z uzyskanych informacji, zmiany dla przedsiębiorców nie mają ograniczać się wyłącznie do obniżenia maksymalnej kwoty wsparcia – wówczas będzie to oznaczać, że przedsiębiorcy jeszcze dłużej poczekają na start naboru wniosków na wsparcie. Wynika to bowiem z tego, że po wprowadzeniu zmian do rozporządzenia, konieczne będzie ponowne wystąpienie do Komisji Europejskiej o udzielenie zgody na wsparcie.
