Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – kiedy warto wybrać?

Chaos przy wprowadzeniu zmian w ramach Polskiego Ładu mógł przyprawić o zawrót głowy. Mamy już kolejny rok i ponownie przedsiębiorcy będą musieli określić formę opodatkowania poprzez wybór zasad ogólnych, podatku liniowego lub ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Warto zatem przypomnieć o tej ostatniej formie opodatkowania, czyli ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych, która może być bardzo korzystana, szczególnie dla niektórych branż.

Czym jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych?

Ryczałt od przychodów ewidencjonowany jest prostą formą rozliczenia podatku dochodowego, bazującą na opodatkowaniu przychodów ze świadczenia usług lub dostawy towarów, ale bez możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodów. Prowadzenie księgowości też nie powoduje problemów, gdyż ewidencja przychodów zwiera w zasadzie wyłącznie Twoje faktury.

Składka zdrowotna przy działalności opodatkowanej ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Składkę zdrowotną zapłacisz w „stałej” wartości. Przy czym „stała” nie oznacza, że jest ona zawsze w takiej samej wysokości, jednak nie jest ona wprost uzależniona wysokości osiąganego przychodu.

Zasadniczo będzie to wartość 9% od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia określanego za IV kwartał roku poprzedniego – podstawowa wysokość składki. W 2022 roku wynosiła ona 559,89 zł za miesiąc. Jednak, jeżeli wartość przychodów osiąganych przez Ciebie w danym roku nie przekroczy 60 000 zł, składkę zdrowotną zapłacisz mniejszą – w wysokości 60% podstawowej jej wysokości (w 2022 r. wyniosła 335,94 zł za miesiąc). Natomiast jeżeli wartość przychodów osiąganych w skali roku przekroczy 300 000 zł, to składka podlega zwiększeniu do 180% podstawowej wysokości (w 2022 r. wyniosła 1007,81 zł za miesiąc).

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – zalety

Oprócz opisywanej wyżej wysokości składki zdrowotnej, podstawową zaletą ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, jest prosta księgowość – czyli prowadzenie ewidencji przychodów – i zasady podatkowe. Jak sama nazwa wskazuje opodatkowujesz przychód i tylko on jest deklarowany do urzędu. Niestety nie zwalnia cię to z przechowywania dowodów zakupu towarów, a także prowadzić wykaz środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Ewidencję przychodów musisz prowadzić w sposób umożliwiający określenie przychodów z każdego rodzaju działalności prowadzonej samodzielnie.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – wady

Podstawową wadą tej formy opodatkowania jest brak możliwości rozliczania kosztów uzyskania przychodów. Wszelkie wydatki ponoszone w ramach działalności nie wpłyną na wartość płaconego podatku.

Stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych są zasadniczo niższe niż w przypadku zasad ogólnych (przypomnijmy, że wynoszą one obecnie 12% i 32% podstawy opodatkowania plus 9% składki zdrowotnej obliczanej od dochodu) czy podatku liniowego (19% podatek plus 4,9% składka zdrowotna). Niestety – dla każdej czynności musisz ustalać odpowiednią stawkę ryczałtu. Przykładowo w przypadku działalności budowlanej wynosi ona 5,5% przychodu, natomiast jeżeli w ramach tej działalności wynajmujesz sprzęt budowlany, wówczas przychód opodatkujesz stawką 8,5% (lub 12% jeżeli przychód z najmu przekroczy 100 000 zł w skali roku).

Ten problem możesz rozwiązać już na samym początku określając jakie usługi będziesz świadczył i przyporządkować je do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Jeżeli masz wątpliwości, możesz zwrócić się do Głównego Urzędu Statystycznego celem potwierdzenia kodu PKWiU Twojej działalności.

Stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

Stawka ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wynosi 17%, 15%, 14%, 12%, 8,5%, 5,5%, 3% i 2%. Jak wspomniałem powyżej ustalisz to posiadając swój kod PKWiU. Pamiętaj również, że jeżeli urząd uzna, że prowadzisz ewidencję w sposób uniemożlwiający określenie przychodów w prawidłowej wartości, czyli Twoja ewidencja przychodów nie pozwala na ustalenie przychodów ewidencjonowanych dla każdego rodzaju działalności, to sam ustali stawkę, przy czym najmniej wyniesie ona 8,5%.

Na samym końcu artykułu znajdziesz pełną listę stawek ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wraz z przypisanymi im kodami PKWiU.

Wyłączenia z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

Nie zawsze będziesz miał możliwość opodatkować swoją działalność w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Możliwość ta nie dotyczy osób, które będą świadczyć usługi na rzecz swojego obecnego lub byłego pracodawcy. Ale nie dotyczy to wszystkich usług, tylko tych które wykonywałeś dla niego jako pracownik. Przykładowo świadcząc usługi programistyczne w ramach umowy o pracę nie możesz ich świadczyć w ramach działalności – jeżeli chcesz rozliczać się ryczałtem.

Dodatkowo brak możliwości wyboru tej formy dotyczy podatników:

1. opłacających podatek w formie karty podatkowej;
2. korzystających, na podstawie odrębnych przepisów, z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego;
3. osiągających w całości lub w części przychody z tytułu:
   • prowadzenia aptek,
   • działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
   • działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych;
4. wytwarzających wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii;
5. podejmujących wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej:
   • samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem,
   • w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków,
   • samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka

– jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na ogólnych zasadach;

Kiedy rozważać ryczałt?

Zasadniczo ryczałt jest opłacalny przy działalności generującej małe koszty – czyli często przy działalności usługowej. Dobrym przykładem są tu usługi medyczne (lekarze, pielęgniarki), informatyczne czy budowlane.

Przykład:

Przy przychodzie 150 000 i kosztach 30 000, z uwzględnieniem składki zdrowotnej, zapłacisz odpowiednio*:

• w przypadku skali podatkowej 25 200 zł;
• w przypadku podatku liniowego – 28 680 zł;
• w przypadku ryczałtu w stawce 12% – 18 000 + 6718,68 = 24 718,68 zł.

* – pominięto obciążenia wynikające ze składki na ubezpieczenia społeczne.

Jak widać na tym przykładzie, wybór formy opodatkowania nie jest sprawą łatwą i zależy od kilku czynników, takich jak stawka ryczałtu, wysokość ponoszonych kosztów, czy nieopisanych w artykule ulg – w tym możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem (wybierając ryczałt pozbawiasz się tej możliwości). W przypadku większych przychodów i mniejszych kosztów, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest jeszcze bardziej korzystny.

Jest to jednak forma opodatkowania którą powinieneś się zainteresować już teraz.

Pamiętaj, że wyboru formy opodatkowania musisz dokonać do 20 lutego 2023 r.!

Wyjątkowy rok 2022 r.

Z uwagi na zamiany, jakie zostały wprowadzone w 2022 roku, musisz wiedzieć, że jeżeli wówczas wybrałeś podatkowanie ryczałtem, możesz jeszcze to zmienić. Wyjątkowo wybór formy opodatkowania, ale tylko poprzez zmianę na zasady ogólne (czyli skalę podatkową) za 2022 r. możesz dokonać w 2023 r. Aby dochód za 2022 r opodatkować skalą, nie możesz złożyć zeznania PIT-28, a dochody (czyli przychody i koszty) musisz wykazać w zeznaniu PIT-36. Dodatkowo będziesz musiał zaprowadzić księgę przychodów i rozchodów. Czy to Ci się opłaca? Trudno w takim przypadku o ogólną zasadę. Musisz niestety obliczyć czy opodatkowanie dochodu, a nie przychodu, będzie dla Ciebie bardziej opłacalne. Nie zapomnij, że dodatkowo będziesz musiał zapłacić 9% składki zdrowotnej obliczonej od dochodu.

Wybór w drugą stronę – czyli z zasad ogólnych (lub podatku liniowego) na ryczałt jest niemożliwy.

Co przyniesie przyszłość?

Obecnie obowiązujące przepisy wskazują, że za grudzień (lub czwarty kwartał) nie wpłacasz zaliczki na poczet ryczałtu, ale dopłacasz go w terminie złożenia zeznania, czyli do końca lutego.

2023 rok przyniósł w tym zakresie zmiany. Zeznanie PIT-28 złożysz do końca kwietnia – tak jak inne zeznania: PIT-36, PIT-36L, czy PIT-37, a nie jak to miało miejsce dotychczas – do końca lutego. Nie zmienia to jednak obowiązku zapłaty zaliczki za grudzień (IV kwartał) 2022 r. do końca lutego 2023 r.

Od 2024 roku zaliczkę za ostatni miesiąc (kwartał) roku poprzedniego, będziesz musiał wpłacić do 20 stycznia 2024 r.

Lista stawek ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Jak wspomniałem wcześniej poniżej znajduje się lista stawek i przypisanych do niej towarów i usług wraz z kodami PKWiU. I tak, stawka ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wynosi:

• 17% przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów (prawnicy, księgowi, brokerzy ubezpieczeniowi i inni – pełną listę znajdziesz w art. 4 ust. 1 pkt 11 ustawy)
• 15% przychodów ze świadczenia usług:
  • reprodukcji komputerowych nośników informacji (PKWiU 18.20.30.0),
  • pośrednictwa w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich (PKWiU 45.40.40.0),
  • pośrednictwa w sprzedaży hurtowej (PKWiU grupa 46.1),
  • magazynowania i przechowywania cieczy i gazów (PKWiU 52.10.12.0), magazynowania i przechowywania towarów w strefach wolnocłowych (PKWiU ex 52.10.19.0), parkingowych (PKWiU 52.21.24.0), obsługi centrali wzywania radio-taxi (PKWiU ex 52.21.29.0), pilotowania na wodach morskich i przybrzeżnych (PKWiU ex 52.22.13.0), pilotowania na wodach śródlądowych (PKWiU ex 52.22.14.0),
  • licencyjnych związanych z: –nabywaniem praw do książek, broszur, ulotek, map itp. (PKWiU 58.11.60.0),–nabywaniem praw do korzystania z wykazów i list (np. adresowych, telefonicznych) (PKWiU 58.12.30.0),–nabywaniem praw do czasopism i pozostałych periodyków (PKWiU 58.14.40.0),–nabywaniem praw do pozostałych wyrobów drukowanych (PKWiU 58.19.30.0),–nabywaniem praw do korzystania z gier komputerowych (PKWiU 58.21.40.0),–nabywaniem praw do korzystania z programów komputerowych (PKWiU 58.29.50.0),
  • związanych ze sprzedażą miejsca reklamowego w wykazach i listach (np. adresowych, telefonicznych) (PKWiU 58.12.40.0),
  • związanych z nadawaniem programów ogólnodostępnych i abonamentowych (PKWiU dział 60),
  • przetwarzania danych (PKWiU ex 63.11.1), przesyłania strumieni wideo przez Internet (PKWiU 59.11.25.0), przesyłania strumieni audio przez Internet (PKWiU 59.20.36.0), agencji informacyjnych (PKWiU 63.91.1) oraz pozostałych w zakresie informacji, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 63.99),
  • finansowych i ubezpieczeniowych (PKWiU sekcja K), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,
  • związanych z obsługą nieruchomości, świadczonych na zlecenie (PKWiU 68.3),
  • prawnych, rachunkowo-księgowych i doradztwa podatkowego (PKWiU dział 69), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,
  • firm centralnych (head office); usług doradztwa związanych z zarządzaniem (PKWiU ex dział 70), z wyjątkiem usług doradztwa związanych z zarządzaniem rynkiem rybnym (PKWiU 70.22.16.), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,
  • reklamowych; usług badania rynku i opinii publicznej (PKWiU dział 73),
  • fotograficznych (PKWiU 74.2),
  • tłumaczeń pisemnych i ustnych (PKWiU 74.3), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,
  • związanych z zatrudnieniem (PKWiU dział 78),
  • przez organizatorów turystyki, pośredników i agentów turystycznych oraz pozostałych usług rezerwacji i usług z nią związanych (PKWiU dział 79),
  • detektywistycznych i ochroniarskich (PKWiU dział 80), z wyjątkiem robót związanych z instalowaniem systemów przeciwpożarowych i przeciwwłamaniowych z późniejszym monitoringiem,
  • obsługi nieruchomości wykonywanych na zlecenie, polegających m.in. na utrzymaniu porządku w budynkach, kontroli systemów ogrzewania, wentylacji, klimatyzacji, wykonywaniu drobnych napraw (PKWiU 81.10.10.0), dezynfekcji i tępienia szkodników (PKWiU 81.29.11.0), związanych ze wspomaganiem prowadzenia działalności gospodarczej, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKWiU 82.9), centrów telefonicznych (call center) (PKWiU 82.20.10.0), powielania (PKWiU 82.19.11.0), związanych z organizowaniem kongresów, targów i wystaw (PKWiU 82.30),
  • w zakresie pomocy społecznej bez zakwaterowania (PKWiU ex dział 88), z wyłączeniem usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie odwiedzania i pomocy domowej świadczonych osobom niepełnosprawnym (PKWiU 88.10.14), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej świadczonych osobom dorosłym niepełnosprawnym (PKWiU 88.10.15), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej nad dziećmi, z wyłączeniem opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi (PKWiU 88.91.11), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej nad dziećmi i młodzieżą niepełnosprawną (PKWiU 88.91.12), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania świadczonych przez opiekunki do dzieci (PKWiU 88.91.13), pozostałych usług pomocy społecznej bez zakwaterowania, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKWiU 88.99.19), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,
  • kulturalnych i rozrywkowych (PKWiU dział 90),
  • związanych ze sportem, rozrywką i rekreacją (PKWiU dział 93);
• 14% przychodów ze świadczenia usług:
  • w zakresie opieki zdrowotnej (PKWiU dział 86),
  • architektonicznych i inżynierskich; usług badań i analiz technicznych (PKWiU dział 71),
  • w zakresie specjalistycznego projektowania (PKWiU 74.1);
• 12% przychodów ze świadczenia usług (ale tu uwaga: nie wszystkie usługi IT są opodatkowane tą stawką ryczałtu, a w niektórych przypadkach może być właściwa stawka 8,5%);:
  • związanych z wydawaniem:–pakietów gier komputerowych (PKWiU ex 58.21.10.0), z wyłączeniem publikowania gier komputerowych w trybie on-line,–pakietów oprogramowania systemowego (PKWiU 58.29.1),–pakietów oprogramowania użytkowego (PKWiU 58.29.2),–oprogramowania komputerowego pobieranego z Internetu (PKWiU ex 58.29.3), z wyłączeniem pobierania oprogramowania w trybie on-line,
  • związanych z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego (PKWiU 62.02.10.0), związanych z oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1), objętych grupowaniem „Oryginały oprogramowania komputerowego” (PKWiU 62.01.2), związanych z doradztwem w zakresie oprogramowania (PKWiU ex 62.02), w zakresie instalowania oprogramowania (PKWiU ex 62.09.20.0), związanych z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi (PKWiU 62.03.1);
• 10% przychodów ze świadczenia usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek (PKWiU 68.10.1);
• 8,5% przychodów do kwoty 100 000 zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 000 zł z tytułu:
  • przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a,
  • przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym,
  • świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem (PKWiU dział 55),
  • świadczenia usług wynajmu i obsługi nieruchomości własnych lub dzierżawionych (PKWiU 68.20.1),
  • wykonywania usług w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU dział 72),
  • wynajmu i dzierżawy:–samochodów osobowych i furgonetek, bez kierowcy (PKWiU 77.11.10.0),–pozostałych pojazdów samochodowych (z wyłączeniem motocykli), bez kierowcy (PKWiU 77.12.1),–środków transportu wodnego bez załogi (PKWiU 77.34.10.0),–środków transportu lotniczego bez załogi (PKWiU 77.35.10.0),–pojazdów szynowych (bez obsługi) (PKWiU 77.39.11.0),–kontenerów (PKWiU 77.39.12.0),–motocykli, przyczep kempingowych i samochodów z częścią mieszkalną, bez kierowcy (PKWiU 77.39.13.0),–własności intelektualnej i podobnych produktów z wyłączeniem prac chronionych prawem autorskim (PKWiU 77.40),
  • świadczenia usług pomocy społecznej z zakwaterowaniem (PKWiU dział 87);
• 8,5%:
  • przychodów z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, z zastrzeżeniem pkt 1-4 oraz 6-8,
  • przychodów ze świadczenia usług związanych ze zwalczaniem pożarów i zapobieganiem pożarom (PKWiU 84.25.11.0),
  • przychodów ze świadczenia usług w zakresie edukacji (PKWiU dział 85),
  • przychodów ze świadczenia usług związanych z działalnością bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałych usług w zakresie kultury (PKWiU dział 91),
  • przychodów z działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów (wyrobów) z materiału powierzonego przez zamawiającego,
  • prowizji uzyskanej przez komisanta ze sprzedaży na podstawie umowy komisu,
  • prowizji uzyskanej przez kolportera prasy na podstawie umowy o kolportaż prasy,
  • przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym;
• 5,5%:
  • przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton,
  • prowizji uzyskanej z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów,
  • przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 14 ustawy o podatku dochodowym;
• 3,0% przychodów:
  • z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,
  • z działalności usługowej w zakresie handlu, z zastrzeżeniem pkt 2 i 3,
  • ze świadczenia usług związanych z produkcją zwierzęcą (PKWiU 01.62.10.0),
  • z działalności rybaków morskich i zalewowych w zakresie sprzedaży ryb i innych surowców pochodzących z własnych połowów, z wyjątkiem sprzedaży konserw oraz prezerw z ryb i innych surowców z połowów,
  • o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2, 5-10 i 19-22 ustawy o podatku dochodowym,
  • z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku wykorzystywanych w pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z tej działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności, i dniem jego zbycia nie upłynęło sześć lat, będących:–środkami trwałymi podlegającymi ujęciu w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,–składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa, ustalona zgodnie z art. 22g ustawy o podatku dochodowym, nie przekracza 1500 zł,–składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy rokowi lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,
  • z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku przedsiębiorstwa w spadku;
• 2% dotyczy sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych.

Jeżeli potrzebują Państwo porady w zakresie obsługi prawno-podatkowej zapraszamy do kontaktu.

Poprzedni

Następny