Spis treści:
Założenie fundacji rodzinnej jest doskonałym rozwiązaniem, dla osób fizycznych którym zależy na zabezpieczeniu i sukcesji majątku inwestycyjnego. O tym, że jest to potrzebna instytucja świadczy fakt, że fundacji rodzinnych przybywa szybciej niż szacowano pierwotnie uchwalając nowe regulacje prawne.
Wskazać przy tym należy, że fundacja rodzinna jako instytucja prawna zaspokaja potrzeby przedsiębiorców, inwestorów na rynku nieruchomości, wspólników spółek, twórców żyjących z tantiem czy też inwestorów na rynku kapitałowym.
Sukcesorzy chcą zainteresować działalnością fundacji rodzinnej następców prawnych ponieważ fundacja rodzinna ma charakter rodzinnego holdingu gromadzącego różnorodny majątek inwestycyjny, a jej celem jest całościowe zarządzanie rodzinnym majątkiem inwestycyjnym.
Chociaż istnieje możliwość aby fundację rodzinną utworzyć na mocy testamentu, w niniejszym artykule przedstawimy Ci najważniejsze kwestie związane z założeniem fundacji rodzinnej w akcie założycielskim, jak również zwrócimy uwagę jakie działania należy podjąć w celu powołania fundacji do życia.
Utworzenie fundacji rodzinnej w testamencie jest możliwe ale nie jest to rozwiązanie optymalne z punktu widzenia organizacji nowo zawiązanego podmiotu w trudnym dla krewnych momencie jakim będzie odejście sukcesora.
Usługi prawne dla fundacji rodzinnej
Sprawdź naszą platformę doradztwa prawnego oraz doradztwa podatkowego Online
Majątek wnoszony do fundacji rodzinnej.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, założyć fundację rodzinną może wyłącznie osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych. Co więcej, osoba taka musi dysponować majątkiem na minimalnym poziomie 100.000 zł – tyle bowiem wynosi minimalna wysokość funduszu założycielskiego.
Należy uznać, że ww. kwota to dopiero początek inwestycji. Sens założenia fundacji rodzinnej jest tym większy im większe przychody będzie generował wniesiony majątek. Formy inwestowania majątku mogą być różne. Założyć fundację rodzinną powinny osoby dysponujące istotnym majątkiem inwestycyjnym.
Zatem fundusz założycielski to podstawa, zazwyczaj po założeniu fundacja rodzinna jest następnie wyposażana w majątek inwestycyjny darowiznami od fundatora.
W związku z tym, przed podjęciem decyzji o utworzeniu fundacji rodzinnej, na wstępie powinieneś zastanowić się jakie aktywa inwestycyjne obejmuje Twój majątek, jak również czy posiadają one minimalnie wymaganą przepisami wartość.
Do fundacji może zostać wniesione mienie takie jak środki pieniężne, które będą inwestowane na rynku kapitałowym lub na rynku nieruchomości, jak również nieruchomości, udziały i akcje w spółkach, autorskie prawa majątkowe.
Pamiętaj jednak, że przeniesienie mienia na rzecz fundacji rodzinnej, wiąże się zarówno z konsekwencjami podatkowymi, jak również z możliwością korzystania z wniesionego do fundacji rodzinnej mienia, a nawet możliwością objęcia ubezpieczeniem społecznym rolników (jeśli oczywiście jesteś ubezpieczony w KRUS).
Z tego względu, może okazać się, że nie cały posiadany przez Ciebie majątek powinien zostać wniesiony do fundacji rodzinnej, nawet jeśli posiada on znaczną wartość. Wobec tego, podjęcie decyzji w przedmiocie wniesienia mienia do fundacji rodzinnej, powinno zostać poprzedzone analizą i świadomym podjęciem decyzji w tym zakresie.
W związku z tym, w pierwszej kolejności, chcąc założyć fundację rodzinną, powinieneś dokonać inwentaryzacji posiadanego przez Ciebie majątku i w oparciu o nią podjąć decyzję jaka część majątku powinna zostać wniesiona przez Ciebie do fundacji rodzinnej.
W celu uniknięcia błędów, warto abyś skonsultował się w tym zakresie z doświadczonym adwokatem, radcą prawnym oraz doradcą podatkowym.
Przed złożeniem oświadczenia o ustanowieniu fundacji kwestia inwestowania majątku fundacji rodzinnej powinna być przeanalizowania i skonsultowana.
Podjąłem decyzję, co dalej?
Kiedy już zinwentaryzowałeś posiadany przez siebie majątek i podjąłeś decyzję w zakresie tego jaka jego część zostanie wniesiona do fundacji rodzinnej, w następnym kroku powinieneś przystąpić do pracy nad statutem fundacji rodzinnej, którą planujesz utworzyć.
Statut fundacji rodzinnej musi zostać sporządzony w formie aktu notarialnego, wobec czego aby powołać fundację rodzinną po zakończeniu prac nad jego treścią, konieczna będzie wizyta u notariusza.
Z podpisaniem statutu, połączone będzie podpisanie aktu założycielskiego fundacji rodzinnej, który również musi zostać zawarty w formie aktu notarialnego. Fundacja rodzinna powstanie po podpisaniu ww. dokumentów (jako fundacja rodzinna „w organizacji” zanim zostanie wpisana w rejestrze fundacji rodzinnych).
Przepisy ustawy o fundacji rodzinnej, dokładnie wskazują jakie elementy powinny się w nim znaleźć. Zgodnie z przepisami, statut fundacji rodzinnej, powinien zawierać m.in:
- nazwę fundacji rodzinnej,
- siedzibę fundacji rodzinnej,
- czas trwania fundacji rodzinnej;
- szczegółowy cel fundacji rodzinnej,
- wysokość funduszu założycielskiego,
- zasady powoływania i odwoływania oraz uprawnienia i obowiązki członków organów fundacji rodzinnej, a także zasady reprezentacji fundacji rodzinnej przez zarząd albo przez inne organy fundacji rodzinnej (np. w wypadku powołania rady nadzorczej) w przypadkach wskazanych w ustawie;
- przeznaczenie mienia fundacji rodzinnej po jej rozwiązaniu, w tym określenie beneficjenta uprawnionego do mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej.
W związku z tym, przystępując do pracy nad statutem fundacji rodzinnej, powinieneś w oparciu o przepisy ustawy, dokładnie określić elementy, które koniecznie muszą znaleźć się w statucie fundacji. Bowiem bez zachowania ustawowych wymogów, Twoja fundacja rodzinna nie zostanie wpisana do rejestru fundacji rodzinnych.
Tym niemniej, nie oznacza to, że w statucie fundacji rodzinnej nie mogą znaleźć się żadne inne postanowienia, poza narzuconymi przez ustawodawcę elementami. Przeciwnie, w statucie fundacji rodzinnej, mogą znaleźć się dodatkowe elementy. Najważniejsze przy tym jest, żeby zapisy statutu dostosowane były do Twojej indywidualnej sytuacji życiowej oraz biznesowej.
Fundator i beneficjenci fundacji rodzinnej.
Na etapie pracy nad statutem, jak również samej decyzji o założeniu fundacji rodzinnej, ważne jest abyś zastanowił się kto w danej konkretnej sytuacji będzie fundatorem danej fundacji, jak również kim będą jej beneficjenci.
Warto bowiem wspomnieć, że w oparciu o obowiązujące przepisu ustawy o fundacji rodzinnej, nie ma przeszkód prawnych aby fundacja rodzinna ustanowiona została przez więcej niż jednego fundatora np. przez małżonków.
Jednakże, w tym miejscu należy wyraźnie zaznaczyć, że to kto zostanie fundatorem danej fundacji rodzinnej będzie miało bezpośredni wpływ na zasady opodatkowania świadczeń wypłacanych na rzecz beneficjentów, jak również na kwestie związane z podejmowaniem decyzji w danej fundacji.
W ostatnim okresie czasu – ze względu na wydaną kuriozalną interpretację podatkową dotyczącą opodatkowania świadczeń na rzecz beneficjentów w wypadku gdy fundatorami są małżonkowie wiele osób podejmuje decyzję o tym, że fundator będzie jeden. Naszym zdaniem nie ma takiej konieczności.
Z kolei, odnosząc się do beneficjentów fundacji rodzinnej, wskazać należy, że są to osoby, które w przyszłości będą uprawnione do uzyskiwania świadczeń z fundacji rodzinnej na zasadach określonych w statucie.
Zazwyczaj beneficjentami będą: fundator, małżonek fundatora lub jego partner życiowy, rodzice, dzieci, wnuki i zstępni w kolejnych pokoleniach, ewentualnie rodzeństwo.
Warto abyś, na etapie określania osób, które zostaną beneficjentami Twojej fundacji rodzinnej, dokładnie przeanalizował z doświadczonym doradcą podatkowym, kwestie związane z opodatkowaniem świadczeń dla osób, które chciałbyś uwzględnić jako beneficjentów tworzonego przez Ciebie podmiotu.
Dzięki wsparciu profesjonalisty, z pewnością zostanie wypracowane najlepsze rozwiązanie, dostosowane do Twojej konkretnej sytuacji.
Notariusz i dodatkowe dokumenty.
Kiedy już projekt statutu Twojej fundacji rodzinnej jest w pełni dopasowany do Twoich potrzeb i spełniający wszystkie ustawowe wymogi, powinieneś udać się do notariusza i podpisać wskazany dokument wraz z aktem założycielskim, w którym zawarte będzie oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej. Oba dokumenty wymagają bowiem formy aktu notarialnego. Zanim jednak podpiszesz akt o ustanowieniu fundacji rodzinnej, zapoznaj się z naszym poradnikiem dotyczącym założenia fundacji rodzinnej: Poradnik – Bogdan Chudoba Consulting Spółka komandytowa
Jednak, oprócz statutu oraz aktu założycielskiego, konieczne jest przygotowanie jeszcze wymaganych przepisami szeregu innych dokumentów, dla których wystarczające będzie zachowanie zwykłej formy pisemnej. Dokumenty te w znacznej części będą konieczne dla wpisania założonej przez Ciebie fundacji do rejestru. Konieczne zatem będzie na przykład sporządzenie spisu mienia, czy też adresów do doręczeń członków zarządu fundacji.
W tym momencie też powinien zostać powołany zarząd fundacji rodzinnej chociaż – co jest bardzo istotne do momentu wpisania fundacji rodzinnej do rejestru jest ona reprezentowana przez fundatora. Sposób reprezentowania fundacji rodzinnej ulega zmianie po wpisaniu fundacji rodzinnej do rejestru fundacji. Zanim zatem Twoja fundacja rodzinna zostanie wpisana w rejestrze fundacji rodzinnych, będzie musiała być reprezentowana przez fundatora.
Podpisałem akt założycielski, co teraz?
W momencie podpisania przed notariuszem aktu założycielskiego, może ona już funkcjonować, przy czym do dnia wpisania fundacji rodzinnej do rejestru prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, będzie ona pozostawać „w organizacji”.
W związku z tym, na wskazanym etapie, powinny zostać podjęte kroki zmierzające do powstania fundacji rodzinnej, jako podmiotu posiadającego osobowość prawną. Do powstania fundacji rodzinnej konieczne jest:
- sporządzenie przez fundatora spisu mienia w zwykłej formie pisemnej – a zatem spisu składników majątkowych wniesionych do fundacji rodzinnej na poczet pokrycia funduszu założycielskiego;
- ustanowienie organów fundacji, które są wymagane przez ustawę lub statut – a zatem zarządu fundacji, zgromadzenia beneficjentów oraz rady nadzorczej jeśli jej utworzenie jest konieczne w danym przypadku;
- wniesienie mienia na pokrycie funduszu założycielskiego przed wpisaniem fundacji do rejestru;
- złożenie wniosku o wpis do rejestru fundacji rodzinnych.
Wniesienie funduszu założycielskiego.
W przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej za pomocą aktu założycielskiego, wniesienie funduszu założycielskiego jeszcze przed wpisaniem fundacji rodzinnej do rejestru (a ściślej zanim nastąpi zgłoszenie fundacji rodzinnej do rejestru), jest jednym z koniecznych elementów jej powstania.
Właściwie, mienie na pokrycie funduszu założycielskiego fundacji powinno zostać wniesione jeszcze przed złożeniem wniosku o jej wpis do rejestru fundacji rodzinnych. Bowiem, do wskazanego wniosku należy koniecznie dołączyć oświadczenie fundatora lub fundatorów o jego wniesieniu na pokrycie funduszu założycielskiego.
Co istotne, forma i sposób wniesienia mienia do fundacji rodzinnej każdorazowo zależeć będzie od tego, jakiego rodzaju mienie wnoszone będzie przez fundatora lub fundatorów na pokrycie funduszu założycielskiego.
W sytuacji gdy do fundacji rodzinnej wnoszone są środki pieniężne, mogą one zostać zarówno wniesione do kasy fundacji gotówką, jak również przelewem na rachunek bankowy fundacji.
Aby jednak móc wykonać przelew środków na pokrycie funduszu założycielskiego fundacji, w pierwszej kolejności fundatorzy muszą założyć rachunek bankowy. W tym celu z kolei, w pierwszej kolejności należy zadbać o nadanie założonej fundacji numeru NIP i REGON. Banki wymagają bowiem podania wskazanych numerów przy składaniu wniosku o założenie konta.
Jeśli natomiast, tytułem pokrycia funduszu założycielskiego do fundacji ma zostać wniesione mienie inne niż środki pieniężne, forma ich wniesienia zależeć będzie od tego co ma zostać wniesione do fundacji.
I tak oto, na przykład wniesienie nieruchomości wymagało będzie zachowania formy aktu notarialnego, a udziałów w spółce formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.
Rejestracja fundacji rodzinnej.
Kiedy już, podpisałeś akt założycielski oraz statut fundacji przed notariuszem, powołałeś organy fundacji , sporządziłeś wszystkie pozostałe niezbędne dokumenty, a także wniosłeś do utworzonej przez Ciebie fundacji rodzinnej mienie, aby pokryć fundusz założycielski, do powstania fundacji rodzinnej potrzebny jeszcze będzie wpis do rejestru fundacji rodzinnych.
W przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w akcie założycielskim to fundator zgłasza fundację rodzinną do rejestru fundacji rodzinnych. Rejestr ten prowadzony jest przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim. Wpis fundacji rodzinnej do rejestru następuje na podstawie wniosku składanego na urzędowym formularzu.
Wzór wskazanego wniosku, jak również lista wymaganych do rejestracji dokumentów udostępniona jest na stronie internetowej sądu rejestrowego.
Oferta Kancelarii.
Chciałbyś założyć fundację rodzinną i potrzebujesz pomocy w zakresie sporządzenia aktu założycielskiego fundacji rodzinnej lub jej statutu? Chciałbyś dowiedzieć się więcej na temat współdziałania organów fundacji rodzinnej? A może chciałbyś uzyskać poradę dotyczącą wniesienia posiadanego przez Ciebie mienia do fundacji rodzinnej bądź uzyskać pomoc w zakresie zgłoszenia fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych?
Zapraszamy do zapoznania się z ofertą Kancelarii w tym zakresie oraz z naszą ofertą usług świadczonych online na naszej Platformie Obsługi Prawnej i Podatkowej Online lub kontaktu telefonicznego:
